Günlük Piyasa Bülteni

Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 06/07/2020 - Pazartesi

USD/TRY kurunu tutmanın maliyeti artıyor!

• Cuma günü açıklanan olumsuz enflasyon rakamları moralleri bozdu.
• TÜİK verilerine göre, TÜFE beklentilerin oldukça üzerinde aylık %1,13 artış kaydederken, yıllık rakamı da %12,62'ye taşıdı.
• TCMB'nin politika faizinin %8,25, gerçekleşmiş enflasyonun ise %12,62 olduğu düşünülürse, reel faiz hesaplaması cephesinden konuya yaklaşırsak, çok büyük oranda bir negatif faiz ile karşı karşıyayız. Bu durum oldukça sıkıntılı ve TCMB'nin faiz indirimine bir süre gidemeyeceğini düşünüyoruz.
• Kredi faizlerinin tek haneye düştüğü (ısınma), petrolün varil fiyatının Mart’a göre iki katına çıktığı (maliyet enflasyonu), gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolara karşı değer kaybettiği bir ortamda, enflasyonun yukarı yönlü seyri önümüzdeki aylarda da devam edebilir.
• Mesela, kredi faizlerinde yaşanan düşüş ile Haziran ayında otombil satışları %66 artış kaydetmiş (bakınız grafik).
• İçeride, moralleri bozan enflasyon rakamları, TL ve TL cinsi varlıklara da yansıdı: Borsa İstanbul yurtdışından olumsuz ayrışarak günü %1 düşüşle tamamlerken, gösterge tahvilin faizi 30 baz puan birden yukarıya şıçradı.
• Döviz piyasasında ise, Haziran ortasından bu yana yaşanan 6,85 etrafında oldukça dar bantta devam eden salınım, öğle saatlerinde 6,90 seviyesine doğru bir atakla kısa süreliğine de olsa bozuldu.
• Lakin, kamu bankalarının uzun bir süredir devam eden desteği sayesinde, kurun yeninde 6,85-6,86 bandına geri geldiğini not edelim. Bloomberg'in haberine göre artan döviz talebini kamu bankaları en az 1 milyar dolar döviz satarak karşıladı.
• Yurtiçi bankaların yurtdışına TL vermesini (swap) zorlaştıran BDDK kararı, içeride bireyselin (gerçek kişi) döviz alımlarına getirilen %1 bsiv ve valör uygulaması, içeride üretimi teşvik etmek adına ithal ürünlere getirilen yüksek vergi nedeniyle azalan döviz talebi, gerek yabancı, gerekse yerli oyuncuların ‘oyun dışı’ kalması, TL’nin dolar karşısında sakinliğini anlatıyor. 
• Öte yandan, her hafta düzenli olarak takip ettiğimiz TCMB verilerine göre, brüt döviz rezervlerinde yaşanan erimenin (2019 sonunda 81 milyar dolar idi) 51 milyar dolara gerilemesi bir yana, swap yani  TCMB’ye ait olmayan emanet dövizlerinde de hariç tutulduğu durumda, net döviz rezervlerinin yine yıl sonunda +22,7 milyar dolardan Haziran’da -27,6 milyar dolara gerilediğini görüyoruz.
• Döviz kurunu tutmanın maliyeti her geçen gün artıyor. TCMB rezervleri süratle azalırken, bir başka önemli hususun daha altını çizmek gerekiyor. BDDK’nın 26 Haziran verilerine göre, kamu bankalarının net yabancı para pozisyonlarında ciddi bir açılma görüyoruz. Aralık 2019’da -2,6 milyar dolar olan net döviz pozisyonu, geçen hafta -6,7 milyar dolar seviyesine açılmış.
• Bu rakamlarla, kamu bankalarının net döviz açık pozisyonunun yasal özkaynağına göre oranı %16,6 seviyesine yükseldi. Bankacılık mevzuatına göre, yasal özkaynakların %20'sinden fazla yabancı para açık pozisyon taşınamaz. Olması durumunda, bunun nedenleri açıklanıp iki hafta içinde yasal sınıra dönülmesi gerekiyor. Aksi takdirde, aşım tutarı, özsermayeden düşülerek bankanın diğer bilanço kalemlerini de (rasyoları) bozuyor (bakınız grafik).
• Yurtdışı cephede ise, geride bıraktığımız hafta genelinde esen iyimser hava, ara ara sekteye uğrasa da korunmaya devam etti. ABD piyasalarının büyük bir kısmının tatilde olduğu Cuma günü, fiyatlamalar dar bir bantta kaldı.
• Yeni haftayı, küresel piyasaların oldukça moralli bir şekilde kucakladığını görüyoruz: Asya borsalarında %4’e varan yükselişler görülürken, ABD borsalarının vadeli endeksleri de %1 civarında yukarda.
• İster istemez, yukarıdaki paragrafı okuyan bir kişi, bu kadar ciddi bir piyasa coşkusu arkasında çok önemli bir gelişme olduğunu düşünebilir. Mesela COVID-19 aşısı bulundu gibi. Ama haberler tam ters tarafta: Yeni vaka sayısında günlük rekor kırarken, ABD'de corona partileri düzenlenerek insanların bilinçli bir şekilde enfekte olduklarını (!) görüyoruz. Haberlere göre, İsrail olağanüstü duruma geçerken, İran ve Güney Afrika'da virüse en fazla can kaybı verildiği gün kayıtlara geçti.
• Demek ki, piyasaların algısı ile hayatın gerçekleri arasında uçurum korunmaya devam ediyor. Bu açıklaması zor durumun arkasında paranın, hem çok hem de çok ucuz yattığını tahmin etmek güç olmasa gerek. Merkez Bankalarını ultra gevşek para politikası duruşunun beslediği risk iştahı, ve sosyal ve ticari hayatta devam eden normalleşme sürdürülebilir mi, hep birlikte göreceğiz.
• Bugün içeride borsamızın yurtdışı havaya ayak uyduracağını düşünüyoruz. USD/TRY, gerek TCMB, gerekse de kamu bankalarının can siperane bir şekilde döviz kurunu tutma çabası ile 6,85 seviyelerinde bir müddet daha kalmaya devam edecektir. Nereye kadar, bekleyip göreceğiz…

 
 Ø  Kuru tutmanın maliyeti artıyor

TCMB'nin rezervleri (cephanesi) azalmaya devam ediyor. Aşağıdaki grafikte de görüleceği üzere, brüt döviz rezervleri yılbaşına göre 30 milyar dolar azalırken, net döviz rezervleri de (kendisine ait olmayan döviz rezervleri düşülünce) son rakamlar  - 27,6 milyar dolara seviyesine geldiğini gösteriyor (Aralık 2019’da swap hariç net rezervler +22,7 milyar dolar idi). 

  
BDDK verilerine göre, kamu bankalarının döviz açık pozisyonları, 26 Haziran haftası ile birlikte - 6,7 milyar dolar düzeyine açıldı. Bankacılık mevzuatında, net yabancı para pozisyonunun, yasal özkaynağa göre oranı %20’yi aşamaz. Şu anda hesapladığımız oran %16,6 ve sınıra gelmiş durumda.




USD/TRY kurundan haftalardır devam eden 6,85 hareketinin bedeli artmaya ve sürdürülemez olmaya doğru ilerlediğiniz görüyoruz. Her ne kadar, yurtdışı elverişli piyasa şartları (bol likidite) nedeniyle kurda çok ciddi bir bozulma beklemesek de, bu yapının sürdürülemez olduğunu ve Ağustos ayı ile birlikte küresel piyasalarda yaşanacak bir düzeltmenin, içeriye olumsuz yansıyacağını düşünüyoruz.

 
Ø  Enflasyon

TÜİK verilerine göre, Haziran ayında TÜFE piyasa beklentilerinin çok üzerinde %1,13 artış kaydetti. Verinin alt kalelerinde, gıda hariç (%1,60 düştü) sert yükselişler yaşandı. Sadece ulaştırma %4,49 artış kaydetti.

TCMB'nin favori göstergeleri çekirdek rakamlardaki bozulma daha sert oldu. C tanımlı enflasyon %2,13 artarken yıllık karşılığı ise %11,64 oldu.

 

Ø  ODD -Otomotiv Satışları Coştu

Türkiye’de otomobil satışları Haziran’da kredi faizlerinin düşmesi ile bir önceki senenin aynı ayına göre %66 yükseldi.



Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5)
Grup Müdürü • Group Manager
Hazine Bölümü • Treasury Department