Günlük Piyasa Bülteni

Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 16/10/2023 - Pazartesi

• Yatırımcıların İsrail'in kara harekâtına hazırlanması ile Ortadoğu'daki çatışmaların daha da büyüyebileceği ihtimalini tahmin etmesiyle petrol fiyatları cuma günü yaklaşık %6 arttı. Savaşın diğer ülkelere de sirayet etme endişesi, dünya ekonomisine yeni bir darbe indirme potansiyeline sahip. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı geçen hafta şubat ayından bu yana en yüksek haftalık kazancını %7,5 yükselişle kaydederken, petrol fiyatlarında yükseliş, dünyanın enflasyonla savaşını sekteye uğratma riski taşırken, bu da hâliyle faizlerin de yüksek seviyesin koruması anlamına geliyor. Öte yandan, petrol fiyatlarında yükseliş enerji ithal eden (Türkiye, KKTC) gibi ülkeler için de cari işlemler dengesinde ilave bozulmaya sebebiyet verecektir. 
• Ortadoğu'daki çatışmanın küresel petrol ve gaz kaynakları üzerinde etkisinin az olmasına rağmen, yatırımcılar, bu durumun nasıl artabileceğini ve dünyanın en büyük petrol üreticisi olan komşu ülkelerden gelen tedarik açısından ne anlama gelebileceğini değerlendirirken, en belirgin hareketin ise hafta sonu riski almak istemeyen yatırımcıların kıymetli metallere 'saldırması' ile yaşandığını not edelim. Hatırlanacağı üzere, başta FED olmak üzere önde gelen merkez bankalar faiz artırımlarının bittiğine yönelik geçen hafta sözlü müdahalede bulunmuştu.  
• Bu bağlamda, faiz getirisi olmayan ve jeopolitik risklerin tırmandığı dönemlerin bir numaralı yatırım aracı olan altın cuma günü ons bazında yaklaşık %3,5 ; gümüş ise %4,0 yükseliş kaydetti. Benzer bir şekilde, amiral gemi doların da para birimleri liginin tepesine gelmesi sonrasında EUR ve GBP gibi önde koşan para birimleri sert bir şekilde satıldı. Savaşın patlak vermeden önceki günlerde %4,88 ile 16 yılın zirvesine yükselen 10 yıllık ABD tahvil faizlerinin güvenli liman arayışına paralel %4,60'lı seviyelere gerilediğini de not edelim. Belki de izah etmeye çalıştığımız endişe hâli, hafta sonu riskini almak istemeyen yatırımcıların ruh hâlini de temsil edebilir. Netice itibariyle, piyasa dediğimiz olgu yatırımcı ve katılımcılardan oluşuyor ve korku güçlü bir duygu!  
• Türk mali piyasaların ise cuma günü kaleme aldığımız yazımızın başlığını bir kez daha hatırlayalım: Rota doğru olsa da, yabancı yatırımcı henüz ikna olmuş değil. Türkiye'nin ortodoks ve rasyonel para politikasına dört elle sarılarak enflasyonla mücadele edeceğini, orta ve uzun vadede normalleşmenin yeniden tesis edileceğini, Sn. Bakan Şimşek önderliğinde ekonominin yeni takımı uzun bir süredir yurtdışında anlatıyor. Belki bu kapsamda, yakında çıkılacak Asya turunu da sayarsak ayak basılmadık coğrafya kalmadığını da rahatlıkla söyleyebiliriz. En sonuncusu haftanın sonuna doğru IMF-Dünya Bankası toplantıları kapsamında Marakeş'te yapıldı. Sn. Bakan Şimşek'in sunumu ardından Türk Lirası'nın olması gereken adil değerini devamlı hesaplayan ünlü ekonomist Robin Brooks X hesabından attığı tweet ile Bakan Şimşek'e 'güçlü' bir destek verdiğini de not edelim.  
• Ekonomi takımı uçağı saptığı rotasından olması gereken rotaya doğru çekme yönünde büyük bir gayret sarf ederken, izlenen politikaların devamına yönelik Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan da her platformda destek beyan ediyor. Lâkin, hâlen daha yabancı yatırımcıların Türkiye risklerini istenilen ölçüde artırmadıklarını da not etmek gerekiyor. Her hafta perşembe günü açıklanan TCMB menkul kıymet istatistiklerine göre, yabancı yatırımcının hisse senedi ve tahvil piyasalarına olan ilgisi çok 'cılız'. Güven tıpkı ruh gibi, terk ettiği bedene geri dönmüyor. Biz yine de yabancı yatırımcıların orta vadede Türkiye'ye geri geleceğine inanıyoruz. Yeter ki, rasyonel politikalara dört bir elle sarılmaya devam edelim. Bu zemin de tam anlamıyla tesis edilene kadar geçecek sürede (orta vade), Türkiye'nin ekonomik görünümünde kayda değer bir toparlanma yaşanıyor olsa da, henüz 'güçlü' para girişleri ile desteklenmemesi kaçınılmaz olarak volatiliteyi artırabilir. Şartların elverişli olduğu ilk fırsatta Türkiye'nin eurobond ihracına da çıkacağına kesin gözüyle bakıyoruz. 
• Artan jeopolitik risklerin de gölgesinde, zaten aşırı istekli bir duruş sergilemeyen yabancı yatırımcının eksikliğinde Borsa İstanbul geçen haftayı adeta 'yoyo' misali bir aşağı inerek bir de yukarı çıkarak istikrarsız bir seyir izledi. Bu bağlamda BIST100 endeksi haftanın genelini %4,2 oranında kayıpla tamamladı. Elbette jeopolitik risk algısında yaşanan bozulma yatırımcı davranışını da bozabilir lâkin borsada ana hikâye taze para girişinin azalmaya başlaması olarak yorumluyoruz. Yabancı saman alevi tarzında boy gösterirken, MKK verilere göre enflasyondan kaçan ve hisse senetlerine halk arzlara katılmak ve 1-2 tavan sonra satmak üzere kalabalıkların coşkusu ile son dönemde giren milyonlarca yeni kişi borsayı ancak bir yere kadar taşıyabildi. Halka arzın piyasadan nihayetinde para çekilmesi anlamına geldiğini de unutmamak gerekiyor. Mesela bu hafta 7 milyar TL ile son yılların en büyük halka arzı olan TAB Gıda'yı takip edeceğiz.  
• USDTRY kuru yaşanan gelişmelere paralel bebek adımları ile 27,80 seviyesine gelirken, 5 yıl vadeli CDS risk primi ise 410 baz puan seviyesine hafifçe yükseldi. Dünyada var olan riskten kaçınma stratejisine paralel ons altının cuma günü 1,930 dolar seviyesine kadar yükselmesine paralel içeride gram altın haftayı 1,706 TL seviyesinde tamamlayarak rekor kırdı! Türkiye'nin ithalatı içerisinde çok büyük bir role sahip altını, aynı zamanda Türk insanı için de ana saik güven olmak üzere finansal korunma olmak bir numaralı yatırım enstrümanı olduğunu unutmayalım!  
• ABD borsaları haftanın son iş gününü karamar bir şekilde tamamladı. Risk iştahı denince akla glen ve teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq endeksi %1'den fazla düşerken, yeni gün ve hafta başlangıcında pasifiğin diğer ucunda da topyekûn kırmızı bir piyasa görüyoruz. Gösterge endeks Tokyo borsası %2 gerilerken, Japonya dışında kalan MSCI bölge endeksi %1,3 geriledi. Yeni haftanın erken saatlerinde, Çin merkez bankası, bankacılık sistemine likidite desteğini artırdı ancak faiz oranını beklendiği gibi değiştirmedi. ABD'de 3Ç dönemi şirket finansalları cuma günü olumlu banka verileri ile başladı. Bu hafta menüde teknoloji şirketlerinin finansalları bulunuyor. Makro cephede ise, ABD'de yarın açıklanacak FED'in favori verilerinden olan perakende satışlar, Başkanı Powell'ın konuşması takip edilebilir. İngiltere'de ise hafta ortası açıklanacak TÜFE verisi kritik. Tüm dikkatler ise Ortadoğu gerginliği üzerinde olmaya devam edecek.