Günlük Piyasa Bülteni

Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 31/12/2021 - Cuma

• TCMB'nin geride bıraktığımız hafta, döviz piyasasına satım yönünde yüklü müdahalesi ardından bir kaç günlüğüne sakinleyen USDTRY kuru, son günlerde yeniden yükseliş kaydetmeye başladı.  
• TCMB'nin haftalık para ve banka istatistiklerine göre, Aralık ayının başında 22,5 milyar dolar seviyesinde olan uluslararası net rezervler, dün açıklanan verilere göre 8,6 milyar dolar seviyesine geriledi. Öte yandan TCMB'nin brüt döviz rezervleri 5,8 milyar dolar azalışla 72,6 milyar dolar; altın rezervleri ise  fiyat değişimi sonucunda yaklaşık 0,2 milyar dolar azaldı. Toplam brüt döviz ve altın rezervleri ise 111 milyar dolar seviyesine geriledi. Rezervlerdeki azalış, bizlere, döviz piyasasına müdahale olduğu izlenimini uyandırıyor.  
• USDTRY kurunun geçen hafta 18,4 seviyelerinden yaklaşık 14 saat içinde 10,25 seviyesine gerilemesi (!) ardından, dün nedenini tam olarak bilmesek de, sabah saatlerinde kurun yeniden 13,40 seviyesine varan bir yükseliş kaydettiğini gördük. Akabinde öğle saatlerinde 12,40 seviyesini test etmesi ardından günü 13,2 seviyelerinden tamamlandığına da şahitlik ettik. Yazması bile zor! Bir de bizim gibi piyasada işlem yapan ve fiyat veren aktörlerin gün içindeki halini varın siz düşünün! 
• Aslında, daha önceki bültenlerimizde de paylaştığımız üzere, parayı para yapan arkasında olan ulus devlet değil, insandır. Yeter ki ileride de hayatında olacağını bilsin. Türk Lirası son dönemlerde para olmanın bazı temel özelliklerini maalesef kaybetmeye başladı. Neden mi? Öngörülebilir değil! En ürkütücü tarafı ise değer ölçme niteliğinin de ortadan kaybolmaya başlaması. TL'nin oynaklık oranı Bitcoin'den bile daha yüksek! Hadi canım demeyin, aşağıdaki grafiğe bir göz atın! 
• TL'nin yüksek oynaklığının, döviz bozumunun da önünde yatan en büyük engel olduğunu düşünüyoruz. Kur korumalı mevduat ürününe rağmen, son dönemlerde açıklanan BDDK ve TCMB verileri, Döviz Tevdiat Hesaplarında (DTH) anlamlı bir bozulma olmadığını; bilakis yükseliş olduğunu bize gösteriyor.  
• Her hafta Perşembe günü açıklanan TCMB haftalık para ve banka istatistiklerine göre, 24 Aralık ile biten haftada parite ve fiyat etkisinden arındırılmış rakamlara göre gerçek kişilerin DTH'ları bir önceki haftaya göre 0,1 milyar dolar azalırken, tüzel kişilerin ise 1,6 milyar dolar arttı. Yani, gerçek kişiler neredeyse döviz satmamış, tüzeller ise almış. Bilançonun TL tarafında baktığımızda ise, TL mevduatın 40,4 milyar TL azaldığını görüyoruz. Bu da bize sistemden belki de enflasyon riskine karşın ev, araba, arsa alımı için DTH çıkışı olduğunu düşündürüyor. 
• Uygulamaya konan kur korumalı mevduat ürününü ya da politikanın DTH bozumuna yol açmaması durumunda başarılı olması da çok zor. Hatta, iktisat teorisinin göz ardı edilmesi nedeniyle, kuru kontrol edelim derken gemi başka bir taraftan su almaya başladı!  
• İmkansız üçlemenin otoriteler tarafından zorlanması sonrasında, dün piyasa araştırmımıza göre mevduat faizleri %20 seviyesini; kredi faizleri ise %30 seviyesini aştı. Genel faiz hadlerinde yaşanan bu yükselişin arkasında yatan ana unsur bankacılık sektörünün TL tarafında sıkışmaya başladığının resmi olarak okuyoruz. Geminin bir yanına yaslanır misali, döviz mevduatlarının toplam mevduatın 2/3 seviyesine yükselmesi, bankacılık sektörü bilançolarını TL yönünden zorlamaya başlaması, ister istemez kıymetli hale gelen (azalan) TL'nin de faizinin hem mevduatta hem de kredide artmasına neden oluyor.   
• Yeni ekonomi politikasının amacı faizleri düşürmek, krediye ulaşımı ucuz kılmak, ekonomiyi büyütmek, istihdamı da güçlendirmek idi. Gelinen noktada ise alınan sonuçlar tam olarak maalesef ters tarafa işaret ediyor. 
• Aşağıdaki grafikten de görülebileceği üzere, TCMB'nin son 4 toplantıda 500 baz puan faiz indirimi sonrasında politika faizi %19 seviyesinden %14 seviyesine gerilerken, 10 yıllık tahvilin bileşik faizi ise benzer dönemde kabaca %17 seviyesinden %24,7 seviyesine yükseldi. Daha basit bir matematikle, piyasanın belirlediği faiz ile TCMB'nin belirlediği faiz arasında makas 10 tam puandan fazla açılarak rekor kırdı. Normalde, merkez bankaları kısa vadeli faizleri belirleyerek uzun vadeli faizlere yön veriri. Gelinen noktada, TCMB'nin politikalarının piyasa nezdinde tasvip edilmediğini de görüyoruz.  
• Bugün artık yılın son iş günü. Vaka sayıları dünyada son sürat artmaya devam ediyor. Lakin, yeni varyantın hastaneye yatışlarda belirgin bir artış yaratmaması hatta nezle gibi hafif semptomlarla atlatıldığı haberleri de piyasaları dengede tutuyor. Belki de Omicron ile sürü bağışıklığı da kazanmış olacağız ve bu iletten de kurtulacağız.  
• Dün geceyi ABD piyasaları hafif de olsa ekside tamamlasa da, yılın geneline dönüp baktığımızda, en büyük 500 hissenin işlem gördüğü S&P500 endeksi yılı (faizin neredeyse %0 olduğu bir ortamda) %26 yükselişle bitiriyor. Yeni gün başlangıcında, Asya'da hava parçalı bulutlu. Güney Kore'de tedarik zincirindeki sıkıntıların rahatladığının işareti eden verilerin yanı sıra Çin'in 2022 yılında faizleri düşürebileceğine işaret etmesinin de yardımı ile yılın son işlem gününü artıda bitirmeye çalışıyor. 2021 yılını ise Şangay borsası %5,5 düşüşle kapatmaya hazırlandığını not edelim.
• ABD'de amiral gemi 10 yıllık faizler bu sabah %1,50 seviyesinde ve yılı göreceli sakin bitiriyor. FED tonunu sertleştirse de, faiz artırımlarının korkulduğu boyutta hızlı ve agresif olmayacağı beklentisi, piyasaları yeni yılda da motive edecek gibi duruyor. Altın ve gümüş tehlike bölgesinden kurtularak yeni yıla umut besleyerek girerken, gümüşün 2021 yılında yapamadığı patlamayı 2022'de yapıp yapamayacağını takip edeceğiz.
• Bugün açıklanacak TCMB resmi kuru ile bilançosal anlamda kur da sabitlenmiş olacak. Akabinde, haftaya tüm konsantrasyon 3 Ocak tarihinde Aralık ayı enflasyon rakamlarında olacak. Anketlere katılan kurumların tahmin aralığı çok geniş olsa da, ortalamanın %9 olduğu düşünülürse, yıllık TÜFE enflasyonu, 2021 yılını %30 seviyesinde tamamlayacak. Böyle bir gerçekleşme ile, reel anlamda negatif faiz de 16 baz puan ile tarihi seviyelere yükselecek. 
• Reuters haberlerinde bu sabah ABD Başkanı Biden ile mevkidaşı Putin arasında yeni bir telefon görüşmesi gerçekleştirildiğini okuyoruz. Liderlerin  gerginliği azaltma çabalarının olumlu karşılanacağını not etmek gerekiyor. 
• Yeni yılda da, her gün olduğu üzere sabah 4:45'de bülten yazmak için bilgisayar karşısına geçmek ve siz değerli okurlarımız ile buluşmak için can atıyoruz. Güzel şeyler çabuk biter; ama kötü şeyler de ilelebet sürmeyeceğini unutmayın. Daha öngörülebilir bir yıl olmasını hepimizin temennisi olsun.  Paramızın tekrar istikrara kavuşacağı bir yıl olsun. Sevdiklerimizi kırmayalım. Sağlığımıza dikkat edelim. Huzurlu ve mutlu seneler dilerim…