Günlük Piyasa Bülteni

Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 02/03/2020 - Pazartesi

Ekonomik ani duruşlara karşı merkez bankaları ilaç olabilir mi? Nereye kadar?

• Bankacılık kariyerim 20 sene öncesine dayanıyor. Belirsizlik anlamında, hem içsel hem de dışsal faktörlerin birlikte hareket ettiği ender dönemlerden birine tanıklık ediyoruz. 
• Geride bıraktığımız hafta, dışarda koronavirüsün önderliğinde, küresel mali piyasalar, hafta boyunca, tabir caizde büyük bir erime ile karşı karşıya kaldı. 
• Piyasaların kılavuz kargası ABD borası S&P500, tarihinin en kötü haftalarından birine tanıklık etti. S&P500 son 6 günde %12 düştü. Borsanın market cap (piyasa kapitalizasyonu) 24.7 trilyon dolar olduğu düşünülürse, kabaca 3 trilyon dolar buharlaştı gitti (bakınız grafik). 
• Virüsün etkisi ile ilk etapta güvenli limanlar değer kazanırken, riskli varlıklarda ise haliyle değer kayıpları dikkat çekti. Son günlerde ise, bültenimizde herkesin aksine ön plana çıkardığımız altında bile düşüş eğilimi yaşandı (bakınız grafik). 
• Okuduğumuz raporlarda, neredeyse tüm enstrümanların değer kaybetmesinin arkasında yatan ana nedenin likidasyon olduğunu görüyoruz. Basit bir anlatımla, aşırı fiyat hareketleri karşısında, fonların margin call ihtiyaçlarına paralel karda olan pozisyonlarının da likidite etmek durumunda kaldıklarının görüyoruz. 
• Altın ons fiyatı, 1,690 seviyesine vardığında, aşırı alım bölgesine geldiğini ve 1,600 seviyesinin altına doğru bir hareket beklediğimizi paylaşmıştık. Haftanın son iş gününde altının ons fiyatı, 1,570 seviyelerine kadar adeta çakıldı!
•  Bu eğilimi normal karşılamak oldukça güç. Finansal piyasalarda ciddi bir türbülans yaşanıyor ve akla hemen “yetiş doktor” başlıklı yazımız geliyor. Finansal piyasalarda var olan korku ve beraberinde rasyonaliteden çıkan davranış eğilimi daha da büyümeden FED’in bir an önce oyuna geri dönerek faiz indirimine gitmesi bekleniyor (bakınız grafik). 
• Hatta, faiz indirim montanının 25 baz puan ile de sınırlı kalmayacağı ve olağan toplantı tarihi 18 Mart’ın bile beklenmeyebileceğini görüyoruz. Nitekim FED Başkanı Powell, FED’in koronavirüs nedeniyle ekonomiye teşkil ettiği risklere karşı harekete geçmeye hazır çıkışı ile ilk sözlü müdahaleyi de yaptığını görüyoruz. 
• 1,08 seviyesinin etrafından topladığımız ve EUR’da yukarı yönlü beklentimizi Cuma günü gerçekleşti. EUR/USD paritesi 1,1060 seviyesine kadar yürüdü. Teknik manada, 1,1060 seviyesinin üzerinde gecelik kapanış durumunda, daha da yukarda 1,1240 seviyesini takip hedefleneceğiz (bakınız grafik).  
• İçerde ise hava malum Suriye eksenli gelişmeler nedeniyle oldukça negatif. Yine de, kur cephesinden Türk Mali piyasalarına yaklaşırsak, kamunun desteği sayesinde, her türlü olumsuzluğa rağmen göreceli olarak hava aşırı bozmuş değil.  
• Cuma günü sabah saatlerinde hepimizi derinden üzen şehit haberleri ve artan jeopolitik risklerin önderliğinde, USD/TRY kuru Mayıs 2019 zirvesi olan 6,25 seviyesini test etti. BİST100 endeksi günü %4 oranında düşüşle tamamlarken, tahvil cephesinde 10 yıl vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi haftayı %13 seviyesinden tamamladı. 
• Hafta sonu takip ettiğimiz haberlerde, Bahar Kalkanı harekatı kapsamında, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Suriye’de rejim güçlerine misliyle karşılık verdiğini görüyoruz. 2 rejim uçağı ve 3 hava savunma sistemi vurulurken, gözler 5 Mart'ta düzenlenecek Erdoğan ile Putin arasındaki kritik zirveye çevrildi. 
• Yeni hafta başlangıcında, koronavirüsü ABD’de ilk can kaybını alırken, bu sabah itibarı küresel cephede can kayıpları 3,000’e yükselirken, 65 ülkede vaka sayısı artıyor. 
• Çin’de açıklanan ve büyümenin öncü göstergesi olarak takip edilen Şubat imalat PMI endeksi, büyüme ile daralmanın ayrıştığı kritik 50 seviyesinden oldukça uzaklaşarak (35,7) virüsün ekonomik aktiviteye ne kadar darbe vurduğunu gösterdi. 
• Cuma günü 6,25 seviyesini test eden ve teknik anlamda yükseliş olarak önemli seviyeleri test eden USD/TL kurunun bu hafta yönünü aşağıya çevireceğini; hisse senedi piyasasının ise geride bıraktığımız haftanın kayıplarını telafi edeceğini düşünüyoruz.  
• Düzeltme hareketini tamamlayan ons altın ve petrol fiyatlarında da yukarı yönlü tepki olabileceğini düşünüyoruz. 
• Sabah saatlerinde Asya borsalarında alıcı bir hava hakim. Şangay borsası %3,5 yukarda işlem görürken, Asya genelinde borsaların yeşillere büründüğünü görüyoruz.  
• Küresel cephede virüs kaygısı ile artan riskten kaçış, içerde ise tırmanan jeopolitik risklerin gölgesinde sıkıntılı bir dönemden geçiyoruz. Davranışsal finansta, bu tip risk off modunun hakim olduğu özel dönemlerde, piyasa korkusu kar topu misali kendi kendini besleyen bir sürece dönüp öngörülemeyen bir hal alabilir. Rasyonel düşüncenin zayıf kalması, istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Tıpkı, karanlık bir odada panikle çıkışı arayıp duvarlara çarpmak gibi düşünülebilir.  
• Piyasalarda var olan satıcılı havaya paralel tribünler bir kez daha FED’i oyuna dahil ediyor. Halbuki, haftasonu ünlü fon yöneticisi El-Erian, ekonomik olarak ani duruşlara karşı (economic sudden stops) Merkez Bankalarının çare olmayacağını açıkladı. Yine de, 2008 küresel krizinden bu yana ucuz, uzun vadeli ve bol parayı morfin gibi gören piyasalar, bir kez daha istediğini alacağa benziyor. Soru şu: Nereye kadar?

VIX
 
Namı diğer korku endeksi, oynaklık, piyasaların tansiyonunu ölçerek paranın huzurlu olup olmadığına ışık tutuyor. VIX, koronavirüs endişeleri ile geride bıraktığımız hafta ciddi bir yükseliş kaydetti.



S&P500

Piyasaların kılavuz kargası ABD borsası S&P500 son 6 günde %12 düştü. Borsanın market cap (piyasa kapitalizasyonu) 24.7 trilyon dolar olduğu düşünülürse, 3 trilyon dolar buharlaştı!



Brent

Koronavirüs, pek çok ülkede ekonomik aktiviteyi durma noktasına getirmesi ile petrole olan talep de düşüyor. Sene başında 72 doları test eden Brent, geride bıraktığımız hafta 50 dolar seviyesine kadar geriledi. Düşüş %30. Virüs riski azalınca, en büyük fiyat hareketi yaşanacak enstrüman olarak takip edilmelidir.



Altın

Petrol adeta çakılırken, altının ons fiyatı hafta başı son 7 senenin zirvesi olan 1,690 dolar seviyesini test etti. Aşırı alım bölgesine gelen altında bir tarafta düzeltme hareketi, diğer tarafta ise likiditasyon eğilimi ile 1,570 dolar seviyesine kadar geriledik. Virüsün etkisinin ikinci çeyreğe taşınması durumunda, yönünü yeniden yukarı çevireceğini düşünüyoruz.



ABD 10 yıllık

Petrol ve borsadan çıkan para altından sonra güvenli liman olarak görülen ABD tahvillerine gitmiş. ABD10 yıllık tahvil faizi %1,1’e gerileyerek tarihi düşük seviyelerde işlem görüyor. Grafik 1950 yılından geliyor ve tarihe tanıklık ediyoruz!



FED

Koronavirüsün kırılgan olan piyasaları daha da vurması ardından tribünler (piyasalar) FED’i oyuna davet ediyor (faiz indirmeye). Bugün itibarı ile, mevcutta %1,50-1,75 bandına olan faizin 25 baz puan ineceğine %44 ; 50 baz puan ineceğine ise %56 ihtimal veriliyor.



EURUSD

FED’in oyuna gireceğinin anlaşılması ile EUR/USD paritesi 1,08’den bu sabah 1,1050 seviyesine kadar yükselerek beklediğimiz hareketi gerçekleştirdi. 1,1060 üzeri gecelik kapanışta, 1,1240 seviyesini hedefleyeceğiz.



Türkiye 10yıllık ve CDS

TCMB’nin seri faiz indirimleri ile Ocak sonu tek haneli seviyelere gelen Türkiye 10 yıllık tahvil (bileşik) faizi, risk iştahının azalması ile son 4 haftada 3 puan yükselirken, 5 yıllık CDS primi 370 bsp üzerine yükseldi.



USDTRY

Artan jeopolitik risklerin gölgesinde USDTRY kuru Cuma günü Mayıs 2019 zirvesi olan 6,25 seviyesine kadar yürüdü. Günlük grafiklerde, gelinen seviyelerin yeterli olduğunu ve güç göstergelerinin aşırı alım bölgesine (TL aşırı satıldı) geldiğini görüyoruz. Her hangi bir nedenle yükseliş devam ederse (beklemiyoruz) yukarda 6,43 takip edilebilir.


Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5)
Grup Müdürü • Group Manager
Hazine Bölümü • Treasury Department