Günlük Piyasa Bülteni

Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 12/06/2023 - Pazartesi

• TCMB tarihinde ilk kadın başkan olan Gaye Erkan'ı atanması ardında gözler 22 Haziran tarihinde düzenlenecek olağan TCMB Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına çevrildi. TCMB'nin son beş yıldaki dördüncü başkanı olan Erkan'ın Wall Street ve ABD şirket yönetim kurullarını kapsayan kariyerinde para politikası deneyimi yer almadığı için piyasalar uygulanacak politikalara ilişkin mesajları da yakından izleyecek. Çeşitli soru işaretlerine rağmen Erkan, TCMB'yi "rasyonel" politikalara yeniden döndürecek isim olarak görülürken, USDTRY kuru Cuma günü 23,60 seviyesine kadar yükselerek tarihi zirvesini bir kademe daha kuzeye taşıdı. 
• Dönelim PPK toplantısına. Öncelikle şunu açıkça söyleyebiliriz ki, daha PPK toplantısına 10 günlük süre olsa da, PPK'nın olağan tarihi beklemesine gerek olmadığını düşünüyoruz. Netice itibariyle faiz artacak, bunda kuşku yok ama hangi faiz ne kadar artacak onu iyice bir anlatmamız gerekiyor. Enflasyonun Mayıs ayında doğalgaz faturasının sıfır olarak kabul edilmesine paralel %40 seviyesine geldiği düşünülürse, TCMB'nin piyasasının önüne geçerek güçlü bir sinyal vermesi gerekiyor. Yani? Politika faizinin %40 seviyelerine taşınması gerekecek. Lâkin bizim ana senaryomuz bu değil. Keza, böyle bir hamlenin seçim sarhoşu olan ve gözünü 2024 belediye seçimlerine diken iktidar için siyasi ve de ekonomik açıdan negatif yansımaları olacağını düşünüyoruz. 
• Bu minvalde, tıpkı 2011 ve 2014 yıllarında olduğu üzere (bakınız grafik), TCMB'nin faiz koridoru ve geç likidite penceresi (ceza) faiz oranlarını politika faizinin yanı sıra etkili bir araç olarak devreye alacağını düşünüyoruz. Söz konusu yıllarda, TCMB, sıkılaştırma yapmak istediğinde, piyasanın gecelik borçlanma ihtiyacını politika faizinden karşılamak yerine borç verme faiz oranından (faiz koridorunun üst bandından) hatta bazı zamanlarda o kanalı da kullanmayarak günün bitmesine yakın Geç Likidite Penceresi (GLP) faiz oranından fonlama sağlıyordu. Kanımca, önümüzdeki günlerde TCMB olağan toplantısını da beklemeyerek olağanüstü bir şekilde toplanarak yeni politika duruşunu açıklayacak. Bu konuştuğumuz 3 faiz oranını sıra ile politika faizi %8,5'dan %15 - %20 seviyesine (daha sonra yine artırılacaktır); faiz koridorunun üst bandının %10 seviyesinden en az %25 ve üzerine; GLP faiz oranının ise en tepe faiz oranı olarak %35 ve üzerinde olacağını düşünüyoruz. Not edelim ki 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi son verilere göre %37,40 seviyesinde! 
• Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan piyasalar nezdinde saygın bir isim olan maliye eski bakanı Sn. Mehmet Şimşek'i göreve geri ataması sonrasında Şimşek ilk mesajında ekonomiye yön verecek ilkelerin şeffaflık, tutarlılık, hesap verebilirlik ve öngörülebilirlik olacağını söyledi. Her ne kadar yukarıdaki paragrafta belirttiğimiz faiz oranları biraz kafa karıştırıcı olsa da, öngördüğümüz seviyelere doğru yapılacak olan sıkılaştırmanın kur üzerinde var olan ateşi de ne ölçüde alacağını birlikte göreceğiz. Türkiye, Sn. Bakanın da dediği üzere "rasyonel" bir zemine ilerleyecekse, söylemlerin filli olarak da desteklenmesini gerektiriyor aksi takdirde piyasalar 'huzursuz' tarafta kalmaya devam edecektir. 
• Nitekim, ilk Kabine toplantısı sonrasında geçen hafta ortası kurun dizginlerinin gevşetilmesi (kamunun defanstan çekilmesi) sonrsasında bir anda USDTRY kurunun %8 civarı bir yükseliş kaydetmiş, akabinde de dizginler ivedi bir şekilde sıkılmıştı. Nereden mi biliyoruz? Sayıların dili ile konuşursak, TCMB'nin döviz piyasasından 'görünmez elini' çekmesi sonrası döviz rezervleri 3,1 milyar dolar (ihracat gelirlerinin ışığında) artması sonrası yeniden defansa geçilmesi ile iki günde rezervler (bakınız grafik) 4,1 milyar dolar azaldı. İrrasyonel politikaların terk edileceği ve rasyonel zemine geri dönüleceği tezi ile yapılan tam uyuşmasa da, arkaya faiz desteğinin de alınması sonrası durumu yeniden değerlendireceğiz. 
• Dönelim yurtdışı piyasalara. FED'in bu hafta sonuçlanacak olağan toplantısı gündemin ilk sırasında yer alıyor. FED'in neredeyse 1,5 yıldır devam eden kesintisiz faiz artırım sürecini bu ay pas geçeceğine dair beklentilerin yardımı ile ABD hisse senetleri endeksleri cuma günü yılın yeni zirvelerini görürken, benzer bir şekilde MSCI dünya endeksi de 13 ayın zirvesine yükseldi. FED'in çarşamba akşamı politika faizini sabit tutacağına yönelik beklentiye bu sabah itibariyle %72 şans tanınırken, faiz oranlarının görünümüne ilişkin belirsizlik Hazine getirilerini destekledi. 
• Para politikası beklentilerine son derece duyarlı iki yıllık ABD Hazine getirisi %4,60 seviyesine yükselirken, 10 yıllık gösterge faizi %3,74'e seviyesinden haftayı tamamladı. ABD dolarının piyasa kuru olan DXY ise haftayı düşüşle tamamlarken, GBPUSD paritesi ve altının ons fiyatı teknik mânâda önemsediğimiz seviyelerden sırası ile 1,2570 ve 1,960 dolardan haftayı tamamladı. Altının yükseliş sürecine geri dönmesi için hızla (bu hafta teknik seviye) 1,975 dolar üzerine yükselmesi gerekiyor. Aksi takdirde aşağı yönlü isteğin ağır basacağını düşünüyoruz. Benzer argüman GBPUSD paritesi için de geçerli: bu hafta önemsediğimiz seviye 1,2640 olacak.  
• Önde gelen kripto varlık bitcoin, kripto borsası Binance'in ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu baskısının ardından dolar mevduatlarını askıya aldığını ve fiat para çekme kanallarını yakında duraklatacağını açıklamasının ardından bu sabah 26bin dolar seviyesinin de altına gerilerken, hafta sonu alt coinlerde tabir caizse kan gövdeyi götürdü. Amiral gemi bitcoinde 28bin dolar seviyesi geçilmeden herhangi bir beklenti içine girmeyeceğimizi geçen hafta belirtmiştik.  
• Öte yandan, ABD ve İran'ın bir nükleer anlaşmaya yakın olduğuna dair bir raporla (taraflar yalanlasa da) Brent cinsi ham petrol geçen hafta dalgalı bir seyir izlemesi ardından haftayı 74,80 dolar seviyesinde ve düşüşle tamamladı. Hayal kırıklığı yaratan Çin ekonomik verilerinin dünyanın en büyük ham petrol ithalatçısında talep artışına ilişkin endişeleri arttırırken, Suudi Arabistan'ın Temmuz ayında üretimden günde fazladan 1 milyon varil keseceğini açıklaması da dengeleyici rol oynayamadı. Artan Rus ham petrol arzı da piyasayı baskılarken, Brent petrol yeni haftaya %1'in üzerinde düşüşle 74 dolar seviyesinin altından başladı. 
• En büyük 500 şirketin işlem gördüğü ABD'nin S&P500 endeksi Ekim ayı dibine göre bakılırsa %20 yükselişle 'boğa' piyasasına girerken, yeni haftanın ilk iş gününde Asya / Pasifik borsalarında karmaşık bir seyir görülüyor. Gösterge endeks Japonya borsası Nikkei ilaç şirketlerinin önderliğinde %0,7 yükselirken, geriye kalan bölgelerde düşüş görülüyor. Kuzey Kore lideri Kim Jong Un, Rusya Devlet Başkanı Putin ile "el ele tutuşma" ve güçlü bir ülke inşa etme ortak hedeflerinde stratejik işbirliğini destekleme sözü verirken, Tayvan boğazında hassas orta hattın Çin savaş uçakları tarafından ihlal edilmesi ile jeopolitik riskler yeniden hatırlandı.  
• Mali piyasaların gündeminde bugün önemli bir veri görünmüyor. Gözler yarın ABD'de açıklanacak enflasyon verilerinde olacak. Piyasalar çarşamba günü amiral gemi FED'in faiz kararını ve bundan sonrasını bekliyorlar. Powell'ın konuşması ve üyelerin tahminleri karar kadar önemli olacak. Perşembe günü ise Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) toplantısında 25 baz puan faiz artışına %95 ihtimal tanınıyor. Banka'nın faiz kararına ilave olarak Başkan Lagarde'nin vereceği sinyaller daha önemli olabilir. Çin cephesinde ise enflasyon konusu gündemde olmayınca, ekonomiyi desteklemek adına PBoC 10 baz puan faiz indirimi yapması ve ilave destekler açıklaması bekleniyor.