Günlük Piyasa Bülteni

Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 22/04/2025 - Salı

• Küresel mali piyasalar yeni haftanın ilk iş gününe Trump'ın FED Başkanı Powell'ı görevden alma niyetinin yarattığı ciddi piyasa volatilitesi ile başladı.Sosyal medyada yaptığı sert açıklamada, Powell’ı “Bay Çok Geç” diyerek hedef alan Trump, faizlerin hâlâ yüksek olmasının ekonomiyi durma noktasına getirebileceğini söyledi. Zaten oldukça zayıf bir görüntü sergileyen yaralı aslan dolar ve bu bağlamda ABD finansal varlıkları, Powell'ın görevden alınma riskinin işaret ettiği FED'in bağımsızlığının sorgulanması ile sert bir şekilde değer kaybetti: ABD borsaları ve DXY sert düşerken, tahvil getirileri ise yükseldi. Tarihte hiçbir ABD Başkanı, görevdeki bir FED Başkanı’nı doğrudan görevden almadığını biliyoruz. FED Başkanı’nın görev süresi kanunla güvence altına alınmıştır (genellikle 4 yıl), ve FED’in bağımsızlığı, para politikasının siyasi baskılardan uzak şekilde yürütülmesi açısından önem arz etmektedir. Trump 1.0 döneminde de Powell’ı sık sık eleştirerek onu görevden almayı düşündüğünü açıkça söylemiş olsa da, hukuken bunu yapması mümkün olmamıştır. 
• Trump, her ne kadar Powell'ı görevden alamayacağını bilse de, ticaret savaşına soyunduğu bir ortamda, ihracat avantajı elde etmek için zayıf dolar ve beraberinde izlediği politikaların yaratacağı resesyon riskini bertaraf etmek için de düşük faiz oranların talep ediyor. FED cephesi ise, Trump’ın ithalat vergilerinin enflasyonu yeniden yükseltme ihtimali karşısında temkinli bir seyir izlerken, FED'in olağan toplantısının 7 Mayıs tarihinde sonuçlanacağını not edelim. Piyasa vadeli faiz kontratlarına göre her ne kadar Mayıs toplantısına yönelik bir beklenti bulunmasa da, piyasalar yılın geriye kalan kısmında 92 baz puan faiz (3-4 kez 25 baz puan) indirimi bekliyorlar. FED üyelerinin konuşmalarını bu noktadan sonra dikkatle takip edeceğiz! 
• Trump'ın siyasetçi olarak ne düşündüğünü pekâlâ anlasak da, Merkez Bankası başkanlarının da dertlerinin bir tür bitmediğini görüyoruz! ABD Doları'nda değer kaybı yaratan söylemleri ile dolar üzerinde yarattığı riskin her geçen gün biraz daha büyüdüğünü de göz ardı etmemiz gerekiyor. Neden diye sorarsanız, ABD dolarının uluslararası para sistemindeki hâkimiyeti, ya da doların rezerv para statüsünün ABD ekonomisine zarar verdiğini savunan ABD yönetimi, bu statünün kasıtlı olarak zayıflatılması için ciddi bir uğraş içinde olduklarını görüyoruz. İzledikleri strateji her ne kadar doları önde gelen büyük para birimlerine karşı sepet bazında son üç yılın dibine itse de, yatırıcımların ABD varlıklarından arkalarına bakmadan kaçmaları sonrası güvenli liman ABD tahvil getirilerinin fiyatları düşürek faizleri de artmaya devam ediyor! Bu sabah 10 yıllık tahvil getirisi %4,40 seviyesine yükselirken, ABD'nin borçlanma maliyetlerini de arttırdığını görüyoruz. Otuz altı trilyon dolar borcu olan bir ülke için pek de akıllıca bir yöntem olmasa gerek! Öte yandan, doların rezerv statüsünün tehlikeye girmesi, küresel finansal istikrarı tehlikeye atabildiği gibi Çin gibi rakip ülkelere kendi para birimlerinin ticarette daha çok kullanılmasının da önün açabilir.  
• Trump’ın Powell’ı görevden alma tehdidi ve FED’in bağımsızlığına yönelik baskıların yatırımcıların endişelendirmesine paralel, dolar sistemine adeta baş kaldıran cesur yürek altın, bu sabah yükselişini sürdürerek 3,500 dolar seviyesinin kıyısında kadar geldi. Dolar, Türk Lirası hâriç tüm para birimlerine karşı değer kaybederken, Türk insanının bir numaralı yatırım aracı olan gram altın ise bu sabah 4,300 TL seviyesine gelerek tüm zamanların rekor seviyesine ulaştı. Çok net bir şekilde itiraf etmek gerekiyor ki, neredeyse bir yılı aşkın bir süredir, doların 'silah' olarak kullanılmasından duyulan rahatsızlık ve itibarlı para birimlerinin bitmek bilmeyen borcu ve enflasyonu karşısında yegâne yatırım yapılabilecek enstrüman olarak gördüğümüz altın yüzümünü fazlası ile güldürdü. Yatırımcı kimliğimiz ile hâlen daha uzun pozisyonlarımızı korurken, altının yılbaşına göre dolar karşısında kaydettiği yükselişin de %33 seviyesine geldiğini not etmemiz gerekiyor.  
• Dünyanın şu anda hep beraber geminin bir tarafına yaslanması ve güven liman edası ile altın talebinin her geçen gün daha da artması bizleri de biraz tedirgin etse de, Trump riski ya da dolar riskini daha çok önemseyerek uzun pozisyonlarımızı korumaya devam edeceğiz. Gümüş, bu çalkantılı dönemde geri planda kalmak suretiyle 33 dolar seviyesinin hemen altında işlem görürken, altın gümüş rasyosu ise 107 seviyesine dayanarak son beş yılın en zayıf gümüş performansına işaret etti. Gümüşte de uzun pozisyonlarımız korumaya devam ederken, güçlendirme çalışmalarına 35 dolar üzerinde başlayacağız. Bir diğer değer saklama aracı olarak takip ettiğimiz bitcoinde ise 74bin dolar seviyesini test ettiği üç hafta öncesine göre yükseliş isteği dikkat çekiyor. Bu sabah 88bin dolar seviyesini test eden Bitcoin'de teknik mânâda yukarıda 91,500 ve 95bin dolar seviyelerinin radar menzilinde olduğunu düşünüyoruz.  
• Her ne kadar Avrupa piyasaları Paskalya tatili nedeniyle dün kapalı konumda olsa da, dolardan koşar adım uzaklaşan piyasaların bugünlerde sığındığı güvenli liman EUR (bunu bir gün bültenime yazacağım aklıma gelmezdi) son üç buçuk yılın zirvesine ulaşarak 1,1570 seviyesini test etti. Papa Francis, 88 yaşında geçirdiği felç ve kalp krizi sonucu beklenmedik şekilde hayatını kaybetti. Görev süresi boyunca yoksulların ve dışlanmışların yanında yer alan, ancak gelenekçi kesimlerle sık sık karşı karşıya gelmişti. Cenaze törenine dünya liderlerinin katılacağını, 135 kardinalin katılımıyla yeni papanın seçileceği gizli oylamanın ise 6 Mayıs’tan sonra başlayacağını not edelim.
• Türk mali piyasalarında ise TCMB'nin geride bıraktığımız hafta atmış olduğu faiz adımı sonrasında dün de fonlamanın büyük bir kısmını faiz koridorunun üst bandından (%49) yaptığını görüyoruz. Merkez Bankası’nın piyasa üzerindeki fiili para politikası duruşunu gösteren dünkü tercihi ardından Borsa İstanbul’daki repo işlemleri baz alınarak hesaplanan Türk Lirası referans faiz (TLREF) de %48,99 seviyesinden günü tamamladı. TCMB, Cuma günü ardından dün de üç puanlık faiz artırım imkanının tamamından yararlanınca, Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi de (AOFM) %48,18 seviyesine yükseldi. Daha da basit anlatmaya çalışayım. Merkez Bankası piyasaya %46 olan bir hafta vadeli repo ihale faizi ile az para verince (150 milyar TL) bankalar da mecburen ihtiyaçlarını %49 olan gecelik kanaldan (398 milyar TL) karşıladı. Böyle olunca da ortalama faiz %48,18 seviyesine yükseldi. TCMB'nin üç puan ilave faiz imkânın ya da faiz setinde en sıkı duruşu, rezerveler güçleninceye kadar devam ettireceğini düşünüyoruz. Bu arada 18  Nisan valörlü işlemler sonucu TCMB'nin swap hâriç net döviz pozisyonu yaklaşık 0,5 milyar dolar iyileşerek manşet rakamı da 15 milyar dolar seviyesine getirdi. Altın ve parite hareketleri dikkate alındığında, iyileşmenin hâlen daha anlamlı olmadığını görüyoruz.  
• USDTRY kuru dün günü 38,20 seviyelerinde salınarak tamamlarken, hisse senetlerinde ise önemli bir volatilitenin yaşandığını gördük. Tofaş anlaşması ile yukarı yönlü yaşanan hareketlilik Koç Holding hisselerine de sirayet ederken, Yapi Kredi Bankası kaynaklı sert yükseliş her ne kadar bankacılık endeksini %1 kadar yukarıya çekse de, ana endeksin yukarıya gidecek soluğunun olmadığını gördük. CDS risk primi 331 baz puan ile yatay seyrederken, on yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise TCMB kararı arından %1 kadar gerilemesi ile %34 seviyelerinde salınmaya dün de devam etti.  
• Hem jeopolitik hem de ekonomik cephede ise önemli gelişmelerin yaşandığını görüyoruz. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Londra'da İngiltere, Fransa, ABD ve Ukrayna temsilcilerinin katılımıyla koşulsuz ateşkesin görüşüleceğini açıkladı. Zelenskiy, bu toplantının gerçek ve kalıcı bir barışın ilk adımı olması gerektiğini vurguladı. Başkanı Trump da yaptığı açıklamada, Rusya ve Ukrayna'nın bu hafta bir anlaşmaya varabileceğine dair umutlu olduğunu ifade etti. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı dün %2,5 geriledi. Öte yandan, IMF ve Dünya Bankası'nın yıllık Bahar Toplantıları dün başladı. Toplantılarda, küresel ekonomik görünüm, ticaret savaşları ve ABD'nin tarifeleri gibi konular ele alınacak. IMF Başkanı Georgieva, ABD'nin uyguladığı tarifelerin küresel ekonomik büyüme üzerinde önemli bir risk oluşturduğunu belirtti.  
• FED bağımsızlığı gibi konuların getirdiği riskten kaçmaya paralel ABD borsaları dün geceyi %2,5 civarında düşüşle tamamlarken, yeni gün başlangıcında pasifiğin diğer ucunda daha ılımlı bir piyasa ile karşı karşıyayız. ABD borsalarında teknoloji hisselerinde yaşanan sert satışlara rağmen Asya hisselerindeki düşüşler daha sınırlı kalırken, gösterge endeks Tokyo borsası %0,3 aşağıda işlem görüyor. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde de hafif de olsa tepki alımları görüyoruz. Mali piyasaların gündeminde Türkiye cephesinde tüketici güven endeksi takip edilebilir.